Ӗнер Ҫӗнӗ Шупашкарта 11 ҫулти арҫын ача 25-мӗш хутран сикни пирки пӗлтернӗччӗ. Вӑл Газель ҫине ӳкнӗ, чӗрех юлнӑ. Ӑна Республикӑри ача-пӑча клиника пульницине илсе кайнӑ.
Арҫын ача халӗ хӑйне мӗнле туять-ха? ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫав кунах ӑна операци тунӑ. Халӗ тухтӑрсем унӑн сывлӑхӗ йывӑртарах теҫҫӗ, вӑл реанимацире выртать, унӑн ӳт температури хӑпарать. Ача хӑй тӑна кӗнӗ. Тухтӑрсем унӑн пурнӑҫӗшӗн кӗрешеҫҫӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти Юрий Гагарин ячӗллӗ Тӗп вулавӑшра «Асамат вулавӗсем» мероприяти иртӗ. Ӑна хулари шкулсемпе пӗрле йӗркелӗҫ. Конкурса вулавӑшсемпе шкулсен ҫыхӑнӑвне йӗркелес тӗллевпе ирттереҫҫӗ.
Илемлӗ вулакансен «Асамат вулавӗсем 2021» ӑмӑртӑвне хула шайӗнче ирттереҫҫӗ.
Пултарулӑх тупӑшӑвне хутшӑнакан чӑваш чӗлхипе литературин вӗрентекенӗсен эпир маларах асӑннӑ поэтӑн «Хӗрарӑм чӗри» кӗнекине кӗнӗ хайлавӗсене вулама тивӗ. Кам хӑшне суйласа илесси учительсенчен хӑйсенчен, вӗсен чунне мӗн ҫывӑхраххинчен килет.
Конкурс пуш уйӑхӗн 18-мӗшӗнче вулавӑшӑн вулав залӗнче 15 сехетре пуҫланӗ. Унта поэтӑн пултарулӑхне хаклакансем те кайса курма пултараҫҫӗ.
Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкар хушшинче ҫӳрекен ҫӗнӗ маршрут уҫасшӑн. Унта автобус ярасшӑн. Кун пирки ЧР Правительстви пӗлтерет.
Маршрут ака уйӑхӗнчех уҫӑлма пултарӗ. Кӑҫал хӗлле региона ертсе пыракан центра 50 яхӑн сӗнӳ килнӗ. Ҫынсем икӗ хула хушшинче маршрутсем ҫитменшӗн, билет хакӗ ӳснӗшӗн кӑмӑлсӑрланнӑ.
Хальлӗхе йышӑну тунӑ – ҫӗнӗ маршрутпа автобуссем ярасси. Сӑмах май, хальхи вӑхӑтра икӗ хула хушшинче 7 маршрут ҫӳрет, кунсерен 150 ытла транспорт ҫула тухать. Малашне маршруткӑсене пысӑкрах автобуссемпе улӑштарса пырасшӑн.
Ҫӗнӗ Шупашкарти «Радость» (чӑв. Савӑнӑҫ) 40-мӗш ача пахчинче савӑнмалла мар япала пулса иртнӗ. Пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче унти веранда ҫивиттийӗ ишӗлсе аннӑ. Вӑл юр пусарса лартнине чӑтайман тесе шухӑшлаҫҫӗ. Пӑтӑрмах каҫхи тӑхӑр сехетсенче пулнӑ.
Строительсен урамӗнчи ача пахчинчи пӑтӑрмаха куракансем пулнӑ. Вӗсем йӗрке хуралҫисене пӗлтернӗ.
Халӗ ку пӑтӑрмах тӗлӗшпе прокуратура тата тӗпчевҫӗсем тӗрӗслев ирттереҫҫӗ. Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ ячӗпе хут ҫырса панӑ та ӗнтӗ. Чӑн та, юрать ачасем шар курман. Кӑнтӑрла пулсан унта пӗчӗккисем выляма пултарнӑ.
Шупашкарти «Садовӑй» микрорайонти шкула тума пуҫланӑ «Союзстройинвест» компани тӳре-шара шанчӑкӗнчен тухнӑ. Кун пирки хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков Инстаграмра хыпарланӑ постран тавҫӑрма пулать. Стройорганизацие шанчӑксӑр поставщиксен реестне кӗртме пултараҫҫӗ.
Аса илтерер: шкула 2022 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче хута яма палӑртнӑ. Малтанхи подряд организацийӗ ӗҫе тивӗҫлипе пурнӑҫламаннине кура урӑххине шыраҫҫӗ. Конкурса хула администрацийӗнче ака уйӑхӗнче вӑҫлеме шантараҫҫӗ.
Сӑмах май, маларах асӑннӑ организациех хӑй вӑхӑтӗнче «Ҫӗнӗ хула» микрорайонти ача пахчине тума пуҫланӑ. Ӗҫ графикне пӑхӑнманран килӗшӗве унпа 2019 ҫулта татнӑ.
Кӑҫал пирӗн республикӑри пилӗк ҫӗрте шкул тума пуҫлӗҫ. Ӗмӗтре – Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти тата Кӳкеҫи вӗренӳ учрежденийӗсем. Тата тепӗр темиҫе шкул тӑвассипе проект хатӗрлеҫҫӗ.
Чӑваш Енри тата тепӗр икӗ ҫынна ултавҫӑсем шӑнман пӑрпа лартса яма пӑхнӑ.
Пуш уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарти йӗрке хуралҫисем патне 57-ри хӗрарӑм ҫитнӗ. Вӑл хӑйӗн патне «банк ӗҫченӗ» шӑнкӑравланине, ун ячӗпе такам кредит илнине пӗлтернине, кивҫене тавӑрса пама ыйтнине хыпарланӑ.
Усал хыпара илтсен хӗрарӑм ҫухалса кайнӑ, палламан ҫын каланине итлесе мӗнпур кодпа пароле пӗлтернӗ. 400 пин ытла тенке куҫарса пама тӑрсан банкомат кансӗрленӗ, хӗрарӑм карттипе малашнехи операцие тума чарнӑ. Ҫавна пӗлсен ултавҫӑ ҫухалнӑ, тек шӑнкӑравламан.
Муркаш районӗнче 40-ри арҫын така сутас тенӗ. «Туянакан» та тупӑннӑ. Укҫан пӗр пайне куҫарса пама банк карттин номерне ыйтнӑ. Кайран банкомата кайма ыйтнӑ. Анчах ҫав ӑслӑ хатӗр картӑна ҫӑтса янӑ.
В этот же день в ОМВД России по Моргаушскому району позвонил 40-летний сельчанин, подавший объявление о продаже барана. Позвонивший ему покупатель попросил продиктовать номер банковской карты для предоплаты. После этого злоумышленник предложил провести операцию по получению денег через банкомат, якобы для того, чтобы получить чек. Также как и в первом случае, карта была заблокирована банкоматом, а злоумышленник прервал разговор.
Пуш уйӑхӗн 12-мӗшӗнче 16 сехетсенче Шупашкарта И.Яковлев проспектӗнчи чарӑнура 262-мӗш маршруткӑна икӗ ӳсӗр арҫын ларнӑ. Хайхискерсем водительпе харкашма тытӑннӑ. Салонра ун чухне 5 пассажир пулнӑ.
Тепӗр чарӑнура водительпе пӗр арҫын урама тухнӑ, иккӗшӗ хирӗҫнӗ. Пассажирсем салонран тухса кайнӑ. Ҫав вӑхӑтра тепӗр арҫын руль умне ларнӑ та тапранса кайма шут тытнӑ, анчах тепӗр машинӑна кӑшт лекнӗ. Ун хыҫҫӑн вӑл микроавтобусран тухса тарнӑ.
Пӗр арҫынна тытса чарнӑ. Вӑл 24 ҫулта. Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 22-ри Иван Аранина вара халӗ шыраҫҫӗ.
Ҫак пӑтӑрмаха курнӑ ҫынсем каланӑ тӑрӑх, арҫынсем ҫӗҫӗпе те сулкалашнӑ, лектернӗ ҫӑмӑл машинӑн водителӗпе те ҫапӑҫнӑ. Пӗр ҫын каланӑ тӑрӑх, ӳсӗр арҫын салонра пассажирсем пур чухнех транспорта тапратса хускалнӑ. Анчах ку хыпара официаллӑ майпа ҫирӗплетмен.
Кӑшӑлвируспа хӑш районта ытларах чирлеҫҫӗ? Пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗ тӗлне хатӗрленӗ «вирус карттине» тишкерер.
Хӗрлӗ Чутай тата Шӑмӑршӑ районӗсем, Ҫӗмӗрле хули – ҫак муниципалитетсенче чирлес хӑрушлӑх пысӑк. Шӑмӑршӑ тӑрӑхӗнче – 287, Хӗрлӗ Чутай районӗнче – 345, Ҫӗмӗрлере 681 ҫын каварлӑ вируса ҫаклатнӑ.
Паллах, ытларах ку енӗпе Шупашкар «палӑрнӑ». Унта 10904 ҫын чирленӗ. Иккӗмӗш вырӑнта – Ҫӗнӗ Шупашкар (1632 ҫын). Ун хыҫҫӑн Шупашкар районӗ (1100), Ҫӗмӗрле (681), Улатӑр (672) пыраҫҫӗ.
Чи сахал ҫын чирленисен йышне ҫаксем кӗнӗ: Йӗпреҫ районӗ (185), Красноармейски районӗ (178), Сӗнтӗрвӑрри районӗ (173), Ҫӗмӗрле районӗ (137).
Туберкулёзпа кӗрешекен диспансера «Республикӑн судпа медицина экспертизи» хысна учрежденине парӗҫ. Документа паян Чӑваш Ен влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче пичетленнӗ.
Ӗҫлӗ хутра асӑннӑ диспансер 680,9 тӑваткал метр йышӑнать. Вӑл Ҫӗнӗ Шупашкарти Селикат урамӗнче 6-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ. Асӑннӑ ҫурт патшалӑх харпӑрлӑхӗ шутланать. Унпа Чӑваш Ен Сывлӑх сыхлав министерствин Туберкулёзпа кӗрешекен республика диспансерӗ» хысна учежденийӗ хуҫаланнӑ. Судпа медицина экспертизине ҫурта 2023 ҫулхи раштав уйӑхӗн 31-мӗшӗччен парӗҫ.
Чӑваш Ене каллех троллейбуссем илсе килнӗ. Вӗр ҫӗнӗскерсем кӗҫех Шупашкарти маршрутсем ҫине тухӗҫ.
Паян, пуш уйӑхӗн 11-мӗшӗнче, ЧР Транспорт министерстви ҫумӗнче йӗркеленнӗ комисси ҫӗнӗ троллейбуссене йышӑнма тытӑннӑ. Ыран та ку ӗҫе малалла тӑсӗҫ. Транспорт Шупашкар тата Ҫӗнӗ Шупашкар хулисен ҫыннисене илсе ҫӳрӗҫ.
Аса илтерер: пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗн 15-мӗшӗччен Чӑваш Ене 68 троллейбус илсе килмелле пулнӑ. Анчах троллейбус туса кӑларакан савутра кӑшӑлвирус сарӑлнӑран ку ӗҫ каярах юлнӑ.
-4.7 °C